همه چیز درباره معبد آناهیتا کنگاور

کشور ایران به تاریخ و تمدن کهن خود شناخته می‌شود. معبد آناهیتا کنگاور یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی در کشور است که ساخت آن به سال‌ها قرن‌ها قبل باز می‌گردد. معبد آناهیتا را چقدر می‌شناسید؟ می‌دانید این معبد در چه سالی و چه دورانی ساخته شده است؟ درباره ویژگی‌های معماری و تاریخچه آن چه طور؟ اگر اطلاعات عمومی شما درباره این معبد کم است به شما پیشنهاد می‌دهیم برای آشنایی با این مکان ارزشمند تاریخی در کشور عزیزمان با این بلاگ از آژانس مسافرتی چارتر 118 همراه باشید.

معرفی کوتاهی از معبد آناهیتا

معبد آناهیتا از سری جاهای دیدنی کرمانشاه است. این معبد در شهر یا دشت کنگاور روی یک تپه واقع شده است. امروزه پس از گذشت سال‌ها تنها بازمانده‌هایی از معبد باستانی ایرانی باقی مانده است. اما این موضوع چیزی از اهمیت و توجه باستان شناسانان و تاریخ‌دانان کم نمی‌کند. معبد آناهیتا پس از تخت جمشید که یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی شیراز است؛ عنوان دومین سازه سنگی را در ایران دارد. 
این معبد برای ستایش پاکی و یا خدای آب ساخته شده و پرستشگاه فرشته‌های آب بوده است. نام این معبد نیز براساس الهه یا همان فرشته آب به نام آناهیتا خوانده می‌شود. البته جالب توجه است که عده‌ای بر این باور هستند که این معبد در واقع بخشی از کاخی است که در پادشاه ساسانی، خسرو پرویز بزرگ ساخته اما به اتمام نرسیده است. این معبد در فاصله 94 کیلومتری از شهر زیبا و تاریخی کرمانشاه قرار گرفته است.

تاریخچه معبد آناهیتا کنگاور

یکی از مهم‌ترین برای شناخت یک جاذبه کسب اطلاع درباره تاریخ و قدمت آن است. معبد آناهیتا نیز دارای پیشینه‌ی بسیار شنیدنی است که در این قسمت به آن می‌پردازیم. 
برطبق مستندات تاریخی و آنچه درباره معبد آناهیتا گفته شده است؛ قدمت این سازه سنگی به قرون قبل از میلاد می‌رسد. ساخت معبد آناهیتا در دوران هخامنشیان شروع شد و در دوران ساسانیان به اتمام رسید. نکته جالب این است که در بقایایی از دوران سلجوقی نیز در بخش‌هایی از معبد آناهیتا به چشم می‌خورد. بر همین اساس است که باستان شناسان احتمال می‌دهند که در دروان سلجوقی نیز از این معبد سنگی نیز بهره برداری می‌شد. با ورود اسلام در معبد آناهیتا نیز تغییراتی ایجاد شد. در همین دوران بود که ساختمان‌هایی چون امامزاده ابراهیم، بازار و مسجد ساخته شد.
همانطور که گفتیم؛ معبد آناهیتا یک آتشکده برای ستایش الهه و باروری و روزی بیشتر آب بوده است. بنابراین با ورود اسلام به ایران معبد دستخوش تغییر می‌شود. اما این معبد در سه دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان نقش پررنگی داشته است. این معبد در شهر تاریخی کنگاور استان کرمانشاه قرار دارد. سر راه معبد باستانی آناهیتا نیز هگمتانه تیسفون واقع شده است. متاسفانه این معبد در طی این مدت دچار تخریب‌های انسانی و طبیعی زیادی شده است که سبب نابودی زودتر این بنای ارزشمند می‌شود. دومین معبد یا سازه سنگی ایران در سال 1310 به شماره 31 ثبت آثار ملی ایران شده است. 

بررسی معماری معبد آناهیتا

به جزء تاریخ و تمدن معبد آناهیتا کنگاور یکی از مسائلی که سبب شهرت این سازه کهن شده است؛ شیوه‌ی معماری خلاقانه و خاص است. این معماری در قرن‌ها پیش تنها نبوغ و علم ایرنیان را به رخ می‌کشد. اولین نکته مهم معماری این بنا استفاده از شیوه‌ی سکوسازی یا صفه سازی می‌باشد. این ویژگی به آن معناست که در دوره‌های پسین به خصوص در دشت‌های ایران از پرستشگاه‌ها و اکثر بناها را روی بلندی می‌ساختند. معبد آناهیتا به شکل چهارضلعی بر روی یک تپه به ارتفاع 32 متری احداث شده است. ابعاد این معد 209 متر در 242 متر می‌باشد. این معبد تاریخی نیز از لاشه سنگ و ملات ساخته شده و ضخامت دیوارهای آن به 18 متر می‌رسد.
اگر بخواهیم به طور دقیق سبک معبد آناهیتا بررسی کنیم به تعابیر زیادی می‌رسیم. اوژن فلاندن و پاسکال کست این معبد را به سبک و سیاق معابد یا حتی سازه‌های یونانی نسبت داده است. اما برخی دیگر نیز بر این باورند که معبد آناهیتا به معبد پالمیرای سوریه نیز شباهت‌های زیادی دارد. البته به دلیل ارتباط سیاسی و تبادلات فرهنگی بین یونان و ایران ارتباط معبد آناهیتا به معابد یونانی بسیار نزدیکتر است. در این میان نیز محققینی هستند که معماری این معبد را به سبک اصیل ایران باستان و هخامنشیان نسبت می‌دهند و دیگر نظریه‌ها را رد می‌کنند.

بخش‌های اصلی معبد آناهیتا

معبد جذاب و باستانی آناهیتا کنگاور یک معبد بسیار بزرگ است که از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. برای شناخت بیشتر این معبد با ما همراه باشید تا با قسمت‌های مختلف این معبد ارزشمند بیشتر آشنا گردید.

دیوارهای اطراف:
با بازدید از معبد الهه آب با ستون‌ها یا دیوارهایی مواجه می‌شوید. معماران این سازه برای هم سطح سازی بنا با صخره‌ای که معبد روی آن ساخته شده است دیوارهایی از لاشه سنگ و ملاط گچ ساختند. در پشت دیوارها نیز از مخلوط گچ و ملاط استفاده کردند و یک سکو با ضخامت 18 متر را در اطراف معبد پدید آوردند. البته ضلع شمالی از این قاعده مستثنی است. در روی این سکو ستون‌هایی بسیار قطور به عنوان نگهبان از الهه آب ساخته شده است.

پلکان ورودی:
برای رسیدن به معبد باید از پلکان و دو طرفه به طول 154 متر عبور کنید. این پله‌ها در ضلع جنوبی قرار دارند و هر دو پنج پله دارند که در یک بلوک قرار گرفتند. این پله‌ها در بالاترین سطح سکو هستند که در ضلع شرقی 26 و در ضلع غربی 21 تاست. پس از اسلام برای سهولت در رفت و آمد روی این پله‌های سنگی با آجر پوشیده شد.

ستون‌ها:
ستون‌های معبد آناهیتا کنگاور از مهم‌ترین ویژگی‌های متمایز کننده این سازه است. روی هر دیوار یک ردیف ستون قطور و بلند کشیده شده است. ستون‌های معبد آناهیتا ریشه در زمان مادها دارند و از سه قسمت تشکیل شدند. زیر ستون، ساقه ستون و سرستون قسمت‌های مختلف ستون‌ها را تشکیل می‌دهد. این ستون‌ها هیچ شیار و تزئینی ندارند و به دلیل ارتفاع زیاد نوعی جان پناه محسوب می‌شدند.

صفه:
صفه یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های معبد است. در مرکز معبد یک صفه سنگی وجود دارد که 94 متر طول، 9 و متر و نیم پهنا و حدود 4 متر ارتفاع دارد. این صفه از لاشه سنگ ساخته شده و از این قسمت تنها بخشی اقی مانده است. در اطراف این صفه نیز سکوهایی نیز به چشم می‌خورد که کاربری آن قابل پیشبینی نیست.

آشنایی با آثار معبد آناهیتا 

گفتیم که در تحقیقات به عمل آمده درباره معبد آناهیتا به این نتیجه رسیدند که در این معبد سنگی آثار مختلفی از دوره‌های تاریخی دیگر قابل رویت است. در این بخش به آثار مربوطه به هر دوره خواهیم پرداخت.

گورهای پارتی:
گورهای باستانی یکی از آثاری است که از اکتشاف این معبد به دست آمده است. گورها و تابوت‌های قایق شکل نشان دهنده و نماد سفر به دنیای مردگان است. این مردگان با وسیله‌های خود به خاک سپرده شدند. گورهای پارتی در دیواره بخش شرقی معبد و رو به مشرق و محل طلوع می‌باشد.

تاسیسات سلجوقی:
ردپای سلجوقی نیز در معبد آناهیتا کنگاور دیده می‌شود. در محوطه جنوبی دیوارهای آجری یافت شده است که ساخت آن با سال ساخت معبد متغییر است. این دیوارها نشان از آن دارد که این معبد یک شهر کامل در زمان سلجوقی بوده که دارای ساختمان مسکونی، حمام، لوله کشی آب و... بوده است.

سنگ نوشته:
سنگ نوشته‌های معبد آناهیتا کم نیست. تصاویر حجاری شده اسمامی اشکال زیادی روی سنگ‌های قسمت دیوار شرقی معبد وجود دارد. صلیب، ستاره، بز کوهی، چرخ، لنگر، ماهی و آب، اشکال هندسی روی سنگ نوشته‌ها به چشم می‌خورد. برخی از این سنگ‌ها هدایای اهدایی به معبد هستند.

اشیای اکتشافی:
از اکتشفات معبد آناهیتا اشیایی چون تابوت، سکه، دستبند، گوشواره نقش طلا، ظرف و ظروف، سفال‌های لعابی و... به دست آمده است. هر یک از این اشیا نشان از دوران‌هایی چون اشکانیان، اسلام، ساسانیان و... دارد. 
 

اطلاعات و آدرس معبد آناهیتا کنگاور

معبد آناهیتا در مرکز استان کرمانشاه و مرکز شهر کنگاور قرار گرفته است. کنگاور یکی از مهم‌ترین شهرهای این استان که با شهر کرمانشاه 94 کیلومتر فاصله دارد. در واقع این شهر در مسیر راه همدان به کرمانشاه امروزی در ضلع عربی معبد آناهیتا قرار دارد. قابل توجه عزیزان است که این شهر در بخش شرقی کرمانشاه قرار دارد و راه‌های ریلی و هوایی ندارد. تنها راه رسیدن به این جاذبه‌ی دیدنی و تاریخی از طریق راه‌های جاده‌ای است. با رسیدن به شهر کنگاور باید به بلوار انقلاب و از آنجا به خیابان شهدا بروید تا به معبد آناهیتا برسید.
معبد آناهیتا در نیمه اول سال از ساعت 8 صبح تا ساعت 19 عصر و در نیمه دوم سال از ساعت 8 صبح تا 18 عصر باز است. این جاذبه به جزء ایام تاسوعا و عاشورا، رحت پیامبر(ص)، شهادت امام علی(ع) و امام جعفر صادق(ع) و امام خمینی پذیرای گردشگران است. بلیط ورودی به معبد آناهیتا در سال 1401 برای گردشگر ایرانی 4000 تومان بوده است.

در کشور ایران آثار تاریخی و تمدنی چون معبد آناهیتا کنگاور کم نداریم. بازدید از این جاذبه‌های فرنگی و تاریخی نشان از قدرت و تمدن کهن ما ایرانیان دارد. بنابراین بهتر است هر ایرانی یک بار از این مکان‌ها دیدن کند. همچنین باید توریست‌های خارجی را برای شناخت کشور ایران به بازدید از این امکان دعوت کنیم.
امروزه قیمت بلیط هواپیما به صورت روزانه افزایش می‌یابد. اما با انتخاب یک آژانس منصف می‌توانید بلیط ارزان هواپیما را خریداری کنید. برای کسب اطلاع درباره بلیط پرواز چارتر 118 از سایت رزواسیون ما دیدن فرمایید.