مجموعه کاخ نیاوران تهران را بشناسید!

مجموعه کاخ نیاوران یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی در پایتخت کشور است. در واقع می‌توان گفت کاخ نیاوران جزء سه جاذبه اصلی شهر تهران به شمار می‌رود که بازدید از آن در سفر به تهران از واجبات است. این کاخ محل خوبی برای شناخت تاریخچه ایران می‌باشد. در این مجموعه تاریخی و فرهنگی بخش‌های جذابی وجود دارد که از نظر تاریخی و معماری بسیار قابل توجه هستند. همچنین در این کاخ پرجلال و جبروت موزه‌های زیادی است که از آثار تاریخی ارزشمند پر شده است. چارتر 118 در ادامه این مطلب شما را با اطلاعات کلی، تاریخچه و بخش‌های مختلف این مجموعه آشنا خواهیم کرد.

معرفی کوتاهی از کاخ نیاروان

همانطور که گفته شد؛ کاخ نیاوران یک مجموعه بزرگ تاریخی است. این باغ وسیع در منطقه شمیرانات تهران واقع شده و آخرین اقامتگاه دوران پادشاهان ایرانی بوده است. این کاخ سلطنتی نزدیک به 11 هکتار مساحت دارد و درست در کنار کوه‌های البرز واقع شده است. این مجموعه کاخ اقامتگاه ییلاقی محمد رضا شاه پهلوی بوده است. اما با پیروزی انقلاب اسلامی کاخ نامبرده شده به موزه‌ای عمومی تبدیل می‌شود. 
باغ سرسبز نیاوران و کاخ‌های فاخر و موزه‌های ارزشمند موجود در این مجموعه تاریخی سبب شده است که این کاخ در سال 1377 به ثبت آثار ملی ایران برسد. اگر قصد دارید از یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی تهران دیدن کنید؛ بازدید از این مجموعه را در اولویت قرار دهید.

تاریخچه کاخ زیبای نیاوران تهران

در ابتدا خوب است بدانید که باغ نیاوران در زمان قاجاریه و کاخ موجود در آن در زمان پهلوی ساخته شده است. قدمت باغ نیاوران به دوران فتحعلی شاه قاجار می‌رسد. در آن زمان باغ امروزی برای شکار شاه قاجار بوده است. این باغ که در وسط نی زار پدید آورده شد؛ به نی آوران و به تدریج به نیاوران نام نهاده شد. پس از آن نیز محمد شاه قاجار یک بنای کوچک در وسط این باغ ساخت تا خلوتگاهی برای خود باشد. بعد از او نیز ناصرالدین شاه قاجار بنای فوق العاده صاحبقرانیه را در این باغ ساخت.
با روی کار آمدن پهلوی، محمد رضا شاه نیز بخش‌های دیگری به باغ و مجموعه کاخ نیاوران اضافه کرد. این کاخ اوایل فقط برای پذیرایی از میهمان خارجی مورد استفاده قرار بود و پس از آن نیز خانواده محمد رضا شاه برای سکونت به کاخ نیاوران آمدند. کاخ نیاوران تاکنون چندین مورد بازسازی و مرمت واقع شده و کاملا حفظ و نگهداری می‌شود.

با کاخ سعدآباد نیز آشنا شوید.

معرفی موزه‌های دیدنی کاخ نیاوران

به غیر از ساختمان اصلی نیاوران که در قسمت قبلی معرفی شد در این مجموعه بزرگ ساختمان‌های دیگری نیز وجود دارد که امروزه به موزه تغییر کاربری داده است. در این قسمت به معرفی موزه‌های مجموعه فرهنگی و تاریخی نیاوران می‌پردازیم.

کاخ صاحبقرانیه:
کاخ صاحبقرانیه در زمان قاجاریه ساخته شده است. این کاخ پس از سال‌ها بی استفاده ماندن برای عروسی محمد رضا شاه با فوزیه بازسازی شد. این کاخ آیینه کاری شده و دارای معماری بسیار باشکوهی است. تابلوهای نقاشی، میز کاری سلطنتی، موزه سلاح‌های گرم و سرد، فرش‌های ارزشمند دستبافت، هدایای دولتی و... نگهداری می‌شود.

حوضخانه:
حوضخانه یکی از مهم‌‌ترین بخش‌های مجموعه کاخ نیاوران است. این موزه در زیرزمین کاخ صاحبقرانیه واقع شده است. این زیرزمین با وجود حوض‌های آب و خنکی هوا در فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تابلوهای کمال الملک و دیگر آثار مربوط به قاجاریه در حوضخانه به چشم می‌خورد. این بخش به دلیل آسیب‌های وارده در حال حاضر امکان بازدید ندارد.

تالار آبی:
تالار آبی در قسمت شمالی کاخ نیاوران قرار گرفته است. این کاخ همانطور که از نامش مشخص است از کاشی‌های لاجوردی ساخته شده است. این تالار حدود 350 متر مربع مساحت دارد. تابلوهای کوبلن قدیمی مربوط به قرون 17 و 18 میلادی در این تالار حفظ می‌شود. آبنمای زیبایی در این تالار به چشم می‌خورد. جشن حضور جیممی کارتر نیز در تالار آبی برگزار شده است.

کوشک احمدشاهی:
کوشک احمدشاه متعلق به احمدشاه قاجار است. این عمارت در بخش شمالی مجموعه نیاوران وسط باغی سبز ساخته شده است. کوشک احمدشاهی 800 متر مربع است و دو طبقه دارد. در زمان پهلوی به دستور رضاشاه این عمارت بازسازی شد و به عنوان دفتر کار شخصی مورد استفاده قرار می‌گرفت. گچ بری‌های ظریف، اتاق موسیقی و سالن مرکزی با ایوان چهار گوشه واقع در طبقه دوم از مهم‌ترین بخش‌های این عمارت هستند.

موزه جهان نما:
این موزه در ضلع غربی کاخ صاحبقرانیه واقع شده است. قدمت این موزه به سال 1355 باز می‌گردد. موزه جهان نما به دستور فرح دیبا در 4 سال ساخته شده است. سقف این موز تصویر نقاشی چوبی از مرغ و گل شیرازی می‌باشد. آثار هنرمندان ایرانی و حتی خارجی و همچنین ظروف سفالی 1000 ساله اهدایی به ایران نیز در موزه جهان نما نگهداری می‌شود.

موزه کتابخانه:
این موزه تماما شیشه‌ای است و از ارزشمندترین موزه‌های ایران است. این کتابخانه 770 متر است و 2 طبقه دارد. موزه کتابخانه از سال 1355 تاسیس شده و در آن 23000 نسخه چاپی و 16000 کتاب چاپی جمع آوری شده است. کلکسیونی از تابلوهای فاخر نیز زینت کننده این موزه هستند.

موزه خودرو:
در موزه خودرو، خودروهایی از دهه 40 تا 70 میلادی که از سری خودروهای کلاسیک هستند؛ نگهداری می‌شود. این موزه 200 متر مربع وسعت دارد. تماشای خودورهای قدیمی، خودروهای شخصی خاندان سلطنتی و موتورسلیکت‌های کلاسیک و شیک خاندان سلطنتی بسیار دیدنی و جذاب است.

باغ موزه کتیبه‌ها:
این باغ موزه تاریخی در قسمت شرقی کاخ نیاوران قرار دارد. باغ موزه کتیبه در سال 1387 با تلاش فرهنگیان راه اندازی شد. در موزه کتیبه‌ها، 43 کتیبه تاریخی از دوران سومری‌ها، مادها، ساسانیان، عیلامی‌ها و آشوریان نگهداری می‌شود. کتیبه شاپور در نقش رجب و کتیبه کرتیر در نقش رجب از معروف‌ترین این کتیبه‌ها محسوب می‌شوند.
 

آشنایی با معماری کاخ جذاب نیاوران 

یکی از اصلی‌ترین عللی که سبب شهرت کاخ نیاوران شده است؛ معماری شکیل این مجموعه است. به عبارت دیگر کاخ نیاوران یک کاخ ساده است که به صورت معماری ترکیبی اروپایی- مدرن و همچنین ایرانی-سنتی ساخته شده است. کاخ نیاوران حدود 9000 متر مربه مساحت دارد. این کاخ از دو طبقه و نیم ساخته شده است. سقف این این کاخ متحرک است و از آلومینیوم می‌باشد. سیستم موتور سقف گیربکسی و الکتروموتور است که در دوران خود یک ویژگی متمایز کننده و لوکس محسوب می‌شد. 
طراحی شگفت انگیز کاخ نیاوران به دست محسن فروغی استاد معماری و هنرهای زیبا بنا شده است. کاشی کاری‌های ظریف این مجموعه به دست ابراهیم کاظم پور و آیینه کاری‌های مجلل آن توسط استاد عبداللهی انجام شده است. همانطور که گفتیم تمامی بخش‌های این کاخ به دست هنرمندان و استادان ایرانی طراحی و اجرا شده است. بنابراین کاخ نیاوران را یک اثر هنری ایرانی و بسیار ارزشمند می‌دانند.

آشنایی با طبقات ساختمان کاخ نیاوران

ساختمان اصلی کاخ نیاوران دو طبقه و نیم است. در هر طبقه نیز جاذبه‌های منحصربه‌فردی وجود دارد که خوب است قبل از بازدید از این کاخ از آن اطلاع داشته باشد. با کسب اطلاعات جزئی درباره هر مکان دیدنی درک بهتری از آن بنا خواهید داشت.

طبقه اول کاخ نیاوران:

طبقه اول مجموعه کاخ نیاوران را یک سالن پذیرایی بزرگ و اصلی و یک اتاق نشیمن با نورپردازی و دکوراسیون ویژه و شکیل تشکیل می‌دهد. در این سالن پذیرایی سینمای بزرگ و مجهز به مساحت 400 متر مربع نیز به چشم می‌خورد. این سالن با اشیای فاخر و ارزشمند ایرانی و خارجی تزیین شده است. برخی از لوازم زیبای سالن پذیرایی شامل فرش‌های دستبافت با تصاویر جذاب، ظروف زینتی از جنس سفال، چینی، و نقره، تابلوهای نقاشی هنرمندانه،شمعدان‌ها، میزناهارخوری، همچنین یک پیانوی بزرگ برند از دولت آلمان است.  

طبقه دوم کاخ نیاوران:

و اما طبقه دوم مجموعه کاخ نیاوران همان بخشی است که خاندان سلطنتی در آن سکونت داشتند. تمامی اتاق‌های شخصی و اتاق خواب، اتاق استراحت، اتاق نشیمن، اتاق مطالعه و... قرار دارد. جالب توجه است که تمامی این اتاق‌ها به شکل کامل دست نخورده با تمامی لوازم و اثاثیه باقی مانده است. به جزء لوازم شخصی چون میز و تخت و کمد و... لباس‌های سنتی و مدرن، تابلو فرش‌های ارزشمند با نقاشی پرتره نیز نگهداری می‌شود. این طبقه به سبک لویی شانزدهم، مدرن و ایرانی زینت شده است.

نیم طبقه دوم کاخ نیاوران:

نیم طبقه دوم کاخ نیاوران متعلق به لیلا پهلوی یعنی کوچک‌ترین فرد خاندان سلطنتی بوده است. این طبقه پس از تبدیل کاخ نیاوران به عنوان موزه کمی تغییر یافته است. در نیم طبقه دوم اتاق فرح دیبا و لباس‌های نظامی محمد رضا شاه به نمایش گذاشته شده است. مجسمه بودا از عاج هندی و همچنین تصویری از کریمخان زند مربوط به سال 1192 از فاخرترین آثار این طبقه به شمار می‌روند.
 

آدرس و اطلاعات مجموعه کاخ نیاوران

کاخ نیاوران در شمال شهر تهران قرار دارد. بخش جنوبی این کاخ به خیابان باهنر و دارآباد دسترسی دارد. برای رسیدن به این کاخ می‌توانید از وسیله نقلیه شخصی و از خیابان باهنر و سپس بزرگراه امام علی به سمت خیابان موحد برانید. مترو و اتوبوس بی آر تی نیز از بهترین مسیرها برای رسیدن به کاخ نیاوران می‌باشد. 
ورودی بازدید از این مجموعه برای هر موزه و کاخ جداگانه پرداخت می‌شود و بین 4 تا 5 هزار تومان می‌باشد. مجموعه نیاوران همه روزه به جزء ایام تعطیلی رسمی در بهار و تابستان از 9 تا 19 و در پاییز و زمستان از 8 تا 17 فعال است. 
آدرس: میدان شهید باهنر، خیابان نیاوران، مجموعه تاریخی فرهنگی نیاوران

مجموعه کاخ نیاوران یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی تهران است. اگر قصد سفر به تهران را دارید برای شناخت کامل برج میلاد تهران مقاله مربوطه را از صفحه بلاگ ما نیز مطالعه فرمایید.
شما همراهان عزیز می‌توانید با مراجعه به سایت چارتر 118 ارزان‌ترین بلیط هواپیما را به صورت بلیط لحظه آخری هواپیما خریداری کنید. در سایت ما امکان رزرو بلیط چارتر با اقتصادی‌ترین حالت ممکن نیز وجود دارد.